School Wide Positive Behaviour Support: samenwerken aan veilig schoolklimaat

School Wide Positive Behaviour Support, ook wel PBS genoemd, is een schoolbrede aanpak om een veilig en positief schoolklimaat te creëren waarin elke leerling goed kan leren. De school zoekt daarom nauwe samenwerking met ouders en bijvoorbeeld jeugdzorg en gemeenten. In dit artikel lees je meer over SWPBS en hoe het in de praktijk werkt.

In de video vertelt Ed van Loon, adjunct-directeur havo op het Notre dame des Anges in Nijmegen, hoe de school probeert een goede omgeving te creëren voor leerlingen en medewerkers. Een team werkt Positiv Behaviour Support uit in praktische regels die ze communiceren met leerlingen. De school wil de resultaten ook concreet maken. In het voorbeeld is te zien hoe leerlingen samenwerken aan een schone omgeving.

Uitgangspunten van SWPBS

SWPBS is niet alleen in het vo toe te passen, maar ook in het po en het mbo. Het doel is om een positief, veilig en voorspelbaar schoolklimaat te creëren, waarin leerlingen goed kunnen leren en gedragsproblemen zoveel mogelijk worden voorkomen. Een school die volgens deze aanpak wil werken, moet beginnen met het gezamenlijk formuleren van de waarden die zebelangrijk vindt. Vervolgens benoemt het schoolteam het gedrag dat past bij deze waarden en leert het de leerlingen actief aan. Leraren zorgen ervoor dat zij passend gedrag consequent positief benoemen.  Hoewel de school en de leraren dit proces trekken, is de rol van de omgeving, van ouders, jeugdzorg en gemeenten net zo belangrijk. Zodoende kan het positieve gedrag ook buiten de school groeien.

Gemeente Rotterdam zet in op PBS

De gemeente Rotterdam is in september 2015 gestart met het project Positive Behavior Support (PBS) In de Wijk. Verschillende organisaties in de wijk Crooswijk, zoals de woningbouwvereniging, werken samen in het project met ouders en wijkbewoners en de school. Ebru Sert, leraar op islamitische basisschool Noen in Rotterdam, vertelt dat het belangrijk is om gezamenlijk in te zetten op positief gedrag van leerlingen. Als die aanpak ook buiten de school wordt vertaald, versterkt het elkaar. Bijvoorbeeld bij het oplossen van ruzies, het stil krijgen van een klas of gedrag in de kleedruimte van de gymzaal.

Positief effect op leerling en leraar

Wetenschappelijk onderzoek in de Verenigde Staten en Noorwegen heeft aangetoond dat School Wide Positive Behaviour Support positieve effecten heeft op de leerprestaties en het welbevinden van leerlingen Zij:

• Leerlingen voelen zich veiliger en worden minder vaak slachtoffer van fysiek of verbaal geweld 
• Leerlingen gedragen zich sociaal vaardiger 
• Leerlingen vertonen minder probleemgedrag (en worden minder vaak de klas uitgestuurd)
• Leerlingen laten betere schoolprestaties zien door effectievere leertijd
• Leerlingen voelen zich meer betrokken bij het leerproces

SWPBS heeft ook een positief effect op leraren. Zij gaan met meer plezier naar hun werk, zijn minder vaak ziek en zien het sneller als er iets aan de hand is met een leerling. Dat heeft als gevolg dat leerlingen minder snel de les uit worden gestuurd en dat leraren beter in staat zijn om zorg op maat aan te bieden. Ook de samenwerking met ouders en jeugdzorg verbeterd.

Tips om PBS in de wijk te starten

Wil je zelf starten met PBS? Lees dan de volgende tips:

• Begin klein met buurtorganisaties die met dezelfde kinderen werken.
• Sta stil bij grote en kleine successen die je behaalt.
• Wees tevreden met iedere stap in de gewenste richting.
• Bedenk dat wat je aandacht geeft, groeit.

In onderstaande video zie je voorbeelden van PBS in de wijk.

Verder lezen

Wil je je verder verdiepen in SWPBS? Lees dan een van onderstaande artikelen:

• Lees het onderzoek van het NJI over SWPBS en de effectiviteit van deze interventie (2014). 
• Scholen die werken volgens de principes van SWPBS zijn verenigd in een netwerk, kijk op de website van het SWPBS Netwerk voor meer informatie en een overzicht van de aangesloten scholen.
• Lees het artikel PBS in de wijk; eerste ervaring in Rotterdam in het Tijdschrift voor Orthopedagogiek (juli 2018).