‘Studenten én docenten in het mbo verdienen veel meer waardering’ 

Er wordt nog te vaak neergekeken op mbo-studenten en op mbo-docenten, zegt Karim Amghar. En dat terwijl mbo’ers de maatschappij draaiende houden. Daarom strijdt hij voor de herwaardering van het mbo en komt hij met praktische oplossingen. “De termen hoger en lager opgeleid vervangen door theoretisch en praktisch is niet genoeg. Praat liever over hightech vakspecialisten of over innovatiegedreven ambachtslieden.”

In deze rubriek vragen we onderwijsmensen die je kent uit het publieke debat of die zich laten horen op sociale media naar hun persoonlijke missie én missers.

Naam: Karim Amghar
Bekend als: onderwijscolumnist voor Trouw, programmamaker, presentator en schrijver. Zijn meest recente boek heet Maar dat begrijp jij toch niet en gaat over de collectieve onderwaardering van het mbo. Daarnaast is Amghar mbo-bestuurder en staat hij een halve dag in de week voor de klas op het mbo. 

Dit is mijn persoonlijke onderwijsmissie: 

“Mijn uiteindelijke doel is een systeem creëren waarin het niet uitmaakt waar je geboren bent of wie je ouders zijn, en waarin iedereen zijn volle potentieel kan bereiken. Een belangrijk thema dat daaraan verbonden is, is de herwaardering van het mbo. Want elektromonteurs, stratenmakers en pedagogisch medewerkers zijn het fundament van onze samenleving. En toch worden ze niet gewaardeerd. 

Ouders doen er alles aan om hun kind naar havo of vwo te krijgen. Ik durf te zeggen dat opleidingsniveau momenteel de grootste kloof in onze samenleving vormt. Het aantal mbo’ers neemt ieder jaar af. De onderwaardering van het mbo leidt niet alleen tot een tekort aan vakmensen, maar vergroot ook de vooroordelen in de samenleving over mbo’ers.”

Zo wil ik dat bereiken: 

“Ik schrijf erover in kranten, geef lezingen door het hele land en neem het mee in alle gesprekken die ik voer. Van het mkb en universiteiten tot aan ministers en staatssecretarissen: steeds weer ga ik het gesprek aan over de onderwaardering van het mbo. Ik ben blij dat mijn boek ‘Maar dat begrijp jij toch niet’ zo goed ontvangen is, want daardoor maak ik nu een theatertour waarin ik met experts in gesprek ga over de herwaardering van het mbo. 

Aan mijn eigen mbo-studenten vertel ik altijd hoe belangrijk ze zijn. Studenten zijn vaak zelf heel enthousiast over hun vak. Ik vertel ze daarom altijd dat ze als anderen die die waarde niet zien, of die zelfs woorden gebruiken waarmee hun waarde onderschat wordt, daarop mogen aanspreken. Zo wil ik mijn studenten ambassadeur maken van het mbo.”

Deze reacties krijg ik: 

“In de afgelopen dertien jaar zie ik dat dit probleem steeds meer erkend wordt. Toch zijn we er nog lang niet. Ik spreek regelmatig mensen die zeggen dat opleidingsdiscriminatie niet bestaat. Maar dan besef je niet wat discriminatie is. Want als je op basis van je opleidingsniveau sommige studentencafés niet in mag, of niet in aanmerking komt voor bepaalde verzekeringen, dan vind ik dat keiharde discriminatie.”

Mijn grootste uitdaging is: 

“De hardnekkige overtuiging in de maatschappij dat de ene opleiding waardevoller is dan de andere, ongeacht wat je er in de samenleving mee kunt bijdragen. Wie na de universiteit doorstroomt naar een bullshitbaan wordt door de maatschappij als belangrijker gezien dan een lasser, pedagogisch medewerker of loodgieter. Het idee ‘hoger is beter’ zit bij ons allemaal ingebakken. Dat tegengaan heeft tijd nodig en zit grotendeels ook in de taal die we gebruiken. Hoger en lager vervangen door theoretisch en praktisch is niet genoeg. Praat liever over hightech vakspecialisten of over innovatiegedreven ambachtslieden.”

Als ik één ding mocht veranderen in het onderwijs:

“Dan zou ik willen dat leraren uit verschillende sectoren stagelopen bij elkaar. Laat een vmbo-leraar een week meelopen met een vwo-leraar en een universitair docent met een mbo-docent. Ik denk dat dat enorm waardevol is. 

Een universitair docent ervaart dan bijvoorbeeld hoe een mbo-docent dagelijks contact heeft met dertig studenten en hen niet alleen onderwijs geeft, maar er ook hun sociaal-emotionele ontwikkeling bijhoudt en elke dag bezig is met burgerschap. Als je meer begrip hebt van elkaars werk, krijg je ook meer waardering voor elkaar. Want zowel  voor mbo-studenten als voor mbo-docenten is weinig waardering. Terwijl zij dagelijks een groot verschil maken voor een grote groep studenten.”

Meer weten? 

• Tijdens de theatertour Maar dat begrijp jij toch niet gaat Karim in gesprek met experts over het vergroten van de waardering voor het mbo. 
• Lieke Brugman zet zich in voor meer aandacht voor zelfzorg in het mbo door docenten, om zo ook beter voor studenten te kunnen zorgen.