‘Met een buddy voelen nieuwkomers zich eerder thuis op school’

Docenten Kees van Lent en Jennifer Stam hebben op het ISK Dalton Dordrecht een Peer2Peer-programma opgezet voor de nieuwkomersleerlingen in hun internationale schakelklas. Nieuwe leerlingen worden gekoppeld aan een buddy die al langer op school zit. “Een buddy kan een beginnende leerling wegwijs maken in het schoolsysteem.”

In deze rubriek vragen we bevlogen onderwijsmensen naar hun persoonlijke missie, uitdagingen en drijfveren.  

Naam: Kees van Lent en Jennifer Stam
Bekend als: docenten en oprichters van het Peer2Peer programma op ISK Dalton Dordrecht.

Onze onderwijsmissie:

Jennifer Stam: “Dat de leerlingen zich op onze school – mede door de buddy’s van het Peer2Peer- programma – meer thuis gaan voelen en een actievere rol met meer verantwoordelijkheid gaan spelen op school. We geven les aan nieuwkomers die nog niet lang in Nederland zijn en we willen dat iedereen zich hier welkom voelt.”

We zijn hiermee begonnen zodat:

Kees van Lent: “Leerlingen hun leeftijdsgenoten kunnen helpen. Onze school is de afgelopen jaren snel gegroeid, waardoor we meer behoefte kregen aan sociale structuur. Leerlingen zitten in totaal maar twee jaar bij ons op school, dus de doorloopsnelheid is hoog. In het programma koppelen we tweedejaars aan beginnende eerstejaars. Sommige leerlingen hebben net even wat meer aandacht nodig. Voor die leerlingen is het prettig als ze hun buddy tijdens de pauze in de aula tegenkomen. Daarnaast zijn waarden als samenwerken en het nemen van verantwoordelijkheid belangrijk voor ons als Daltonschool en we willen graag dat onze leerlingen die vaardigheden ontwikkelen.”

Dit zijn de grootste uitdagingen:

Kees van Lent: “Het koppelen was in het begin een hele puzzel. We koppelen jongens aan jongens en meisjes aan meisjes en we kijken of leerlingen dezelfde achtergrond hebben. Soms zijn leerlingen net aangekomen en spreken ze geen woord Nederlands. In ons eerste plan gingen we er nog van uit dat iedereen Nederlands zou leren spreken.”
Jennifer Stam: “De steuntaal blijkt uiteindelijk het belangrijkste criterium om leerlingen te koppelen. Het is heel belangrijk dat ze elkaar goed begrijpen. We hebben nu, in het tweede jaar van dit project, wat aanpassingen gedaan. We zagen bijvoorbeeld zelfverzekerde eerstejaars die helemaal geen buddy nodig hadden. Daarom mogen leerlingen nu zelf aangeven of ze een buddy willen. Dat mag ook als je al wat langer op school zit.”

Hierin ondersteunen de buddy’s:

Kees van Lent: “Leerlingen die in aanmerking komen voor een buddy hebben nog niet veel sociale contacten of ze hebben moeite met naar school komen. Deze leerlingen zijn ook vaker absent, om verschillende redenen.”
Jennifer Stam: “Absentie voorkomen is niet de taak van een buddy, maar een buddy kan een leerling wel wegwijs maken in het schoolsysteem of meer structuur aanbrengen in een schooldag. We hopen hiermee ook de motivatie van leerlingen te vergroten.”
Kees van Lent: “Naar reguliere lessen zoals biologie of Nederlands komen leerlingen meestal wel, maar bij een sportdag komt soms een deel van de klas niet opdagen. Dat is een groot probleem.”
Jennifer Stam: “We hopen dat leerlingen mede door gesprekken met hun buddy’s leren dat dit soort activiteiten erbij horen bij ons op school. Bijvoorbeeld om te leren samenwerken. Verder doen ze elke week gerichte activiteiten samen die in hun rooster staan en die deels in plaats komen van lessen, vanwege de sociale en taaldoelstelling. De koppels bakken bijvoorbeeld samen appeltaart in ons kooklokaal. Tijdens intervisiebijeenkomsten praten we vervolgens met leerlingen over wat ze hebben geleerd.”

Zo reageren leerlingen die meedoen:

Kees van Lent: “De leerlingen zijn heel enthousiast. Gezellig is een woord dat we vaak horen.” 
Jennifer Stam: “Ja, deze leerlingen vormden al snel een community. We hebben het idee dat deelnemende leerlingen zich echt meer thuis voelen op school, omdat ze veel meer andere leerlingen kennen.”
Kees van Lent: “Zelf merk ik ook dat ik veel meer leerlingen leer kennen dankzij dit programma. Het is dus ook goed voor onze band met de leerlingen.”

Tips voor docenten die ook een buddysysteem willen opzetten:

Kees van Lent: “Wij hebben het programma meteen goed ingebed in onze organisatie. Wij wisselen daarbij steeds van rol en zetten alles op papier, zodat het ook door collega’s kan worden begeleid. Dit is iets wat je met de hele school en teambreed moet oppakken.”
Jennifer Stam: “Wij hebben ons goed laten adviseren door de landelijke organisatie Peer2Peer en ook de buddy’s worden goed getraind. Ze krijgen uitgebreid te horen op welke vragen ze moeten reageren en ook bij welke onderwerpen en problemen ze moeten doorverwijzen. Als er bepaalde zorg nodig is, moeten ze de leerling aan ons overdragen. Ook dat is een belangrijk aspect van dit programma.”

Meer weten?

• Speciaal voor leerlingen in internationale schakelklassen heeft de organisatie Peer2Peer een programma opgezet: de Peer Buddy Nieuwkomer.
• In het onderzoek Een extra helpende hand – Peer support in het voortgezet onderwijs van het Kohnstamm Instituut is te lezen dat zowel de helpende als de ondersteunde leerlingen profijt hebben van peer support.
• Lees hoe je een NT2-leerling in het reguliere onderwijs goed kan begeleiden.