Hoogbegaafde leerlingen uitdagen met de Taxonomie van Bloom
Met de Taxonomie van Bloom daag je hoogbegaafde leerlingen uit. Niet zo zeer door ze extra vakken te laten volgen, maar door een andere manier van denken te stimuleren. Dat vindt Minka Dumont, leraar van de plusklas van de Montessorischool de Linde. Leerlingen leren zo denkvaardigheden zoals analyseren, evalueren en creëren.
De Taxonomie van Bloom beschrijft zes niveaus van denken, gevisualiseerd in een piramide. De onderwijspsycholoog Benjamin Bloom bedacht deze taxonomie als algemeen model voor de doelstellingen van het leerproces. Elk niveau hiervan doet een beroep op een ander denkniveau. Er wordt daarbij onderscheid gemaakt tussen lagere orde denken (niveau 1 -3) en hogere orde denken (niveau 4-6).
- Niveau 6 Creëren: nieuwe ideeën, producten of gezichtspunten genereren
- Niveau 5 Evalueren: motiveren of rechtvaardigen van een besluit of gebeurtenis
- Niveau 4 Analyseren: informatie in stukken opdelen om de relaties en verbanden te onderzoeken
- Niveau 3 Toepassen: informatie in een andere context toepassen
- Niveau 2 Begrijpen: ideeën of concepten uitleggen
- Niveau 1 Onthouden: informatie herinneren
Als je de Taxonomie van Bloom over het huidige onderwijs legt, bestaat het meeste onderwijs uit lagere orde denken: onthouden, begrijpen en toepassen. Dat is nodig, maar vaak blijft het hierbij. Zeker bij meer- of hoogbegaafde leerlingen is het nodig om ze ook te prikkelen met het hogere orde denken. Op de Montessorischool de Linde komen hoogbegaafde leerlingen één ochtend in de week bij elkaar voor een speciaal programma. Tijdens deze ochtenden besteden de leraren zoveel mogelijk aandacht aan hogere orde denkvaardigheden.
Leerlingen leren vragen stellen
Minka geeft aan dat het onderwijs van nu vooral gericht is op het overbrengen van kennis. Maar kennis kunnen we tegenwoordig overal opzoeken. Daarom wil zij leerlingen vaardig maken in analytisch, kritisch en creatief denken. Een manier om dit te bereiken is leerlingen leren vragen stellen. Ook onderzoeksvragen horen hier bij. Dit sluit ook aan bij de Taxonomie van Bloom.
‘We laten leerlingen vragen beantwoorden, maar zinvoller is het om hen vragen te laten verzinnen,’ vindt Minka Dumont. Leerlingen vinden het in het begin moeilijk om vragen te verzinnen, want ze zijn gewend om vragen direct te beantwoorden. De uitdaging ligt er daarom in om de vragen zo te veranderen dat je op zoek gaat naar een antwoord op een vraag waar nog geen antwoord op bestaat. De leerlingen worden vaak enthousiast, hun creativiteit beter geprikkeld en ze werken gemotiveerd aan het bedenken van vragen.
Bloomboxen gebaseerd op de Taxonomie van Bloom
De leraren van de plusklas van de Montessorischool de Linde ontwikkelen hun onderwijs grotendeels zelf. Zo maakte Minka Dumont zogenaamde Bloomboxen, gebaseerd op de Taxonomie van Bloom, waarmee leerlingen leren om hogere orde vragen te verzinnen. Ook ontwikkelde zij een app waarmee leerlingen elkaars inbreng zien en van elkaar kunnen leren.
Tegenstanders van de hiërarchie van de Taxonomie van Bloom
Volgens sommigen wordt de Taxonomie van Bloom verkeerd begrepen. Volgens hen zit er geen hiërarchie in de taxonomie en is er geen sprake van een hogere of lagere orde. In de meeste gevallen kun je stellen dat kennis de basis is, maar dit hoeft niet altijd. Ook is het niet noodzakelijk om iets te creëren om te laten zien dat je iets snapt.
Met deze standpunten kun je anders naar het werk van Bloom kijken. Om die reden is er een ‘nieuwe Bloom’ gemaakt. In de ‘nieuwe Bloom’ staan de verschillende onderdelen naast elkaar zonder hier een rangorde in aan te brengen.
Meer weten?
- Ga naar Informatiepunt Onderwijs en Talentontwikkeling SLO voor meer informatie over het stimuleren van talenten.
- Op de website van SLO vind je de Checklist Taxonomie van Bloom.
- Meer weten over Minka Dumont en de materialen die ze heeft ontwikkeld? Op Mijn eigen project vind je inspiratie voor het stimuleren van het hogere orde denken.
