Zo werk je succesvol samen met ouders
Bij educatief partnerschap werken school en ouders goed samen zodat leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen. Fontys Hogeschool Pedagogiek onderzocht wat er nodig is voor een succesvolle samenwerking tussen leraren en ouders en hoe je educatief partnerschap kunt vormgeven. Dit zijn de bevindingen en aanbevelingen.
In het schooljaar 2016-2017 interviewde Fontys Hogeschool Pedagogiek 55 leraren van reguliere basisscholen, stimuleringsscholen en scholen voor speciaal onderwijs over hun samenwerking met ouders (van vooral zorgleerlingen). Hierbij lag de focus op het contact tussen ouders en leraren en het bevorderen van onderwijsondersteunend gedrag van ouders.
Verwachtingen uitspreken
Uit het onderzoek komt naar voren dat leraren het belangrijk vinden om een vertrouwensrelatie met ouders op te bouwen. Al is het niet gangbaar dat leraren en ouders verwachtingen naar elkaar uitspreken, en doelen, werkwijze en rolverdeling met elkaar bespreken. Leraren die dit wel doen, nemen meer regie in de samenwerking, bijvoorbeeld bij het creëren van een gedeelde verantwoordelijkheid met instanties als jeugdhulp en gezondheidszorg.
Op de stimuleringsscholen en s(b)o-scholen uit het onderzoek benutten leraren de expertise van ouders en de mogelijkheden voor afstemming van zorg. Zij vragen hoe de leerling het thuis doet of hoe ouders thuis met een probleem omgaan. Op reguliere scholen betrekken leraren ouders onvoldoende bij beslissingen in het zorgproces. Leraren richten zich vooral op het informeren van ouders.
Succesfactoren
Wil jij het educatief partnerschap met ouders verbeteren? Het is vooral belangrijk om vertrouwen en wederzijds begrip te creëren. Eerlijkheid, oprechte belangstelling en alledaagse gesprekken zijn hierbij de sleutelwoorden. Wees positief en ga uit van groei. Dit zijn zes andere tips die uit het rapport naar voren kwamen:
1. Besteed tijd aan informeel contact
Informele contacten kun je op verschillende manieren tot stand brengen: ga op huisbezoek of organiseer laagdrempelige activiteiten waar leraren en ouders elkaar kunnen ontmoeten, zoals een kerstmarkt of een inloopochtend.
2. Neem ouders mee in zorgbeslissingen
Samen verantwoordelijkheid nemen voor zorgleerlingen vraagt – zeker sinds de Wet passend onderwijs – om transparantie en duidelijke communicatie. Omdat er verschillende partijen betrokken zijn bij de besluitvorming rond een zorgleerling is het belangrijk dat ieders rol duidelijk is. Maak helder wie waarover de regie heeft.
3. Stem wederzijdse verwachtingen af
Een belangrijke voorwaarde voor sterke ouderbetrokkenheid is dat je als leraar een balans vindt in de ambities van beide partijen. Dat is een continu proces. Het is hierin vooral belangrijk dat je naar ouders luistert en rekening houdt met het acceptatieproces als hun kind (extra) zorg nodig heeft.
4. Luisteren is vaak belangrijker dan praten
Een goed gesprek voeren met ouders kun je leren. Verdiep je in de verschillende sociaal-culturele achtergronden van ouders en houd rekening met ieders ‘eigenheid’. Echte samenwerking kenmerkt zich door acceptatie van en respect voor verschillen. Het gaat niet alleen om culturele verschillen, maar ook om verschillen in leefstijl of sociale achtergrond. Wees je ervan bewust dat verschillende disciplines en verschillende culturen ieder hun eigen jargon en taalgebruik hebben en dat luisteren vaak belangrijker is dan praten.
5. Begeleid ouders bij hun ondersteuning
Overleg regelmatig met ouders hoe zij hun kinderen kunnen ondersteunen. Geef ouders bijvoorbeeld concrete taken die zij samen met hun kind uitvoeren. Houd er wel rekening mee dat ouders verschillen in wat zij kunnen en welke behoefte ze hebben aan ondersteuning.
6. Ondersteun anderstalige of laaggeletterde ouders
De taalontwikkeling van anderstalige of laaggeletterde ouders kun je ondersteunen door ze bijvoorbeeld door te verwijzen naar oudercursussen voor laaggeletterden of door ze te helpen aan een taalmaatje.
Meer weten?
- Lees het complete rapport Verschillende ouders, verschillende leerkrachten. Educatief partnerschap in het primair onderwijs.
- Kennisrotonde geeft antwoord op de vraag welke invloed ouderbetrokkenheid heeft op leerprestaties van leerlingen.
- Ouders die betrokken zijn bij het onderwijs van hun kinderen leveren een belangrijke bijdrage aan de leerresultaten.
- Lees hoe gymleraar Linda van der Valk dankzij een boze vader leerde hoe belangrijk een goede relatie met ouders is.
- Jeugdhulpverlening in de school: wat levert dat op? Lees in dit onderzoek hoe een samenwerking tussen leraren en jeugdhulpverleners de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen kan stimuleren.
