Zo zet je Flipping the classroom effectief in

Flipping the classroom is een veelbelovende didactische methode, die vaak wordt toegepast. Leerlingen bereiden thuis de lestheorie voor, zodat je als leraar meer tijd hebt om leerlingen te helpen bij het toepassen van die theorie. Leidt deze methode ook tot betere studieresultaten en hoe zet je het effectief in?

Geschiedenisleraar David van Alten deed aan de Universiteit Utrecht promotieonderzoek naar de effectiviteit van flipping the classroom, in met name het voortgezet onderwijs. Samen met collega-onderzoekers analyseerde hij meer dan honderd internationale studies naar dit fenomeen. Daarbij gingen ze uit van een ruime definitie van de term flipping the classroom, waarbij het essentieel is dat leerlingen de les(theorie) eerst thuis voorbereiden. Vaak gebeurde dat aan de hand van een instructievideo, maar het kan ook op een andere manieren, bijvoorbeeld doordat leerlingen zich inlezen.

Resultaten lopen sterk uiteen

Uit de analyse blijkt dat de resultaten van de studies naar flipping the classroom sterk verschillen. Hierbij maakte het onderwijsniveau of het vakgebied geen verschil uit. Allereerst keken de onderzoekers naar de effecten van flipping the classroom op de prestaties van leerlingen. Volgens sommige studies had het heel positieve leereffecten en volgens andere juist weer negatieve. Gemiddeld genomen maten de onderzoekers een klein positief effect op de leerprestaties.

De onderzoekers keken ook naar de tevredenheid van de leerlingen over de methodiek en tot hun verrassing bleken leerlingen die werken met flipping the classroom niet tevredener dan leerlingen die traditioneel onderwijs volgen (instructie in de les en daarna huiswerk maken). Ook hier was sprake van een enorme spreiding onder de leerlingen: van heel tevreden naar heel ontevreden.

Kenmerken van goed flippen

Omdat de resultaten van de verschillende studies zo sterk uiteenlopen, wilden de onderzoekers weten of de studies met positieve resultaten wezen op gemeenschappelijke kenmerken. Dus: maakt het uit hoe flipping the classroom wordt toegepast? Het antwoord is ja. De onderzoekers vonden twee belangrijke kenmerken:
– Als quizjes of korte toetsen waren toegevoegd aan de (video)instructie, was het leereffect groter.
– Als de lestijd werd verkort, omdat de instructie al had plaatsgevonden, leidde dat juist tot lagere resultaten.

Het is dus belangrijk hoe leraren de methode van flipping the classroom toepassen. De Amerikaanse onderzoekers DeLozier en Rhodes zeggen hierover: “Video-instructie op zichzelf verbetert de leerprestaties niet. Wel maakt het klassentijd vrij voor leerprestatie-verhogende werkvormen.”

Voor- en nadelen van flippen

Dit zijn de voordelen volgens enthousiaste gebruikers:

• Leerlingen kunnen kennis in hun eigen tempo tot zich nemen. Tijdens het bekijken van een instructievideo kunnen ze pauzeren of terugspoelen.
• Tijdens de les is er meer gelegenheid voor interactie, via vragen aan de docent of door te werken in groepjes.
• Er is meer begeleiding mogelijk bij het toepassen van theorie, wat vaak als het lastigste onderdeel van het leerproces wordt gezien.
• Leraren hebben meer tijd en ruimte om te differentiëren en om gerichte feedback te geven.

Dit zijn (mogelijke) nadelen:

• Leerlingen moeten zich wel voorbereiden, anders werkt het niet.
• De methode is arbeidsintensief en kan leiden tot een hogere studielast voor leerlingen.
• Je kunt tegen technologische beperkingen aanlopen. Niet iedere leraar is even handig met het opnemen van goede instructievideo’s.

Meer weten?

• Hoe flip je een les? Tips en aandachtspunten voor leraren die willen beginnen met flipping the classroom.
• Wil je weten hoe je blended learning effectief inzet tijdens je lessen (waar flipping the classroom ook onder valt)? Drie leraren in het po, vo en mbo vertellen hoe het gebruiken.
• Om te weten hoe je een goede lesvideo kunt maken, lees je het artikel In 5 stappen een goede lesvideo maken.