6 manieren om te groeien als leraar
Het is belangrijk om regelmatig stil te staan bij de uitoefening van je vak en je vaardigheden als leraar. Wie samen met collega’s reflecteert op zijn eigen lespraktijk, ontwikkelt zich als professional. Lees over zes manieren van peer review waarmee je dit in de praktijk brengt.
Bij peer review observeren leraren elkaars onderwijspraktijk gericht en systematisch. De volgende zes vormen zijn geschikt zijn voor het onderwijs:
1. Samen onderwijs ontwikkelen
Met een collega overleg je hoe het onderwijs beter of anders kan. Gezamenlijk bepalen jullie het onderwerp. Na een lesbezoek specificeer je samen het onderwerp en gaan jullie gezamenlijk aan de slag om ideeën te ontwikkelen om het onderwijs te veranderen. Een uitgebreide en methodisch goed uitgewerkte vorm hiervan is Lesson Study. Hierbij wordt lesbezoek afgewisseld met gezamenlijk voorbereiden van een les. Dit gebeurt in een kleine groep leraren volgens een vaste cyclus.
2. Intervisie
Het uitwisselen van ervaringen staat bij intervisie centraal. Het kan erg leerzaam zijn om de verschillende belevenissen van jou en jouw collega’s onderling te bespreken. Intervisie lijkt op collegiale consultatie (nummer 3), al ligt de nadruk bij intervisie meer op het wederzijds van elkaar leren. Er zijn verschillende werkvormen voor intervisie, in onderstaande video zie je enkele voorbeelden van intervisie in spelvorm. Door deze aanpak ontstaat er een laagdrempelig gesprek tussen onderwijsprofessionals.
3. Overleg met collega’s
Het doel van deze vorm van peer review is het oplossen van een probleem in jouw lespraktijk door samen met collega’s te reflecteren, kennis te delen en elkaar te ondersteunen. In onderstaande video praten leraren van het Parmant Joris in Eindhoven tijdens een overleg met collega’s over het spanningsveld tussen eigen normen en waarden en die van de schoolorganisatie. Je kunt het probleem bespreken met enkele collega’s, maar ook binnen netwerken van leraren buiten jouw eigen school. Collegiale consultatie betekent overleggen met collega’s van je eigen organisatie, interscolaire staat voor overleg met professionals van andere scholen.
4. Lesobservaties door collega’s
Bij collegiale visitatie is het de bedoeling dat directe collega’s elkaar een spiegel voorhouden. Deze vorm van peer review maakt gebruik van lesobservaties: collega’s kijken bij elkaar in de les en geven vervolgens feedback op de punten die de ontvangende leraar vooraf zelf heeft bepaald. Het gaat hierbij om wederkerig leren: zowel de observerende als de uitvoerende leraar leert van deze activiteit.
De Sint Jozefschool in Achterveld gelooft sterk in de kracht van leren als team. Er worden onder andere klassenbezoeken gepland, zodat collega’s elkaars lessen kunnen observeren en van elkaars instructievaardigheden leren. Bekijk in de onderstaande video hoe de school dit aanpakt.
5. Op bezoek bij andere scholen
Deze vorm wordt ook wel interscolaire visitatie genoemd en houdt in dat je kennis uitwisselt met externen. Je gaat dan als groep leraren (en leidinggevenden) bij een andere school op bezoek om te observeren bij enkele lessen en feedback te geven.
Stichting Kolom verzorgt al sinds 2007 interscolaire visitaties. In onderstaande video komen twee leraren, twee schoolleiders en een beleidsmedewerker van Stichting Kolom aan het woord die een dag lang meelopen op een school.
6. Coachen met beeldbegeleiding
Beeldbegeleiding is een vorm van coachen waarbij je een les op video vastlegt, die vervolgens met een coach analyseert en evalueert. Vincent Klabbers, docent rekenen-wiskunde op Hogeschool De Kempel, bedacht hier een variant op. Hij zet beeldbegeleiding op groepsniveau in om aankomende leraren van elkaar te laten leren. Onderstaande video laat zien hoe zijn studenten videobeelden uit de praktijk gebruiken als basis om te reflecteren op het eigen handelen. De voordelen hiervan zijn dat de koppeling tussen de theorie en de praktijk sterker wordt en dat studenten hun competentiegevoel versterken en leidinggeven aan hun eigen leerproces.
Meer weten?
- Wil je als leraar je professionele ontwikkeling stimuleren? Dan is werken volgens de zogenoemde sterkepuntenbenadering een krachtige manier.
- De Kennisrotonde onderzocht hoe effectief intervisie is voor startende leraren.
- Observaties aan de hand van kijkwijzers kan waardevolle input leveren voor evaluatiegesprekken met leraren.
- In de kennisbank van Stichting Leerkracht is meer te lezen over collegiale visitatie. Ook de VO-raad heeft een overzicht gemaakt met verschillende mogelijkheden, compleet met draaiboeken en een stappenplan.
