Professionele ruimte: de basis voor het uitoefenen van je vak

De professionele ruimte die je als leraar hebt om jezelf en je vak te ontwikkelen is belangrijk voor de kwaliteit van het onderwijs. Het gaat zowel om de onderwijsinhoud als om didactiek, pedagogiek en organisatie. Met scholing houd je regie op je ontwikkeling, maar van collega’s kun je ook veel leren. Lees de tips over peer review.

Professionele ruimte de basis voor het uitoefenen van het lerarenberoep. Het gaat erom hoe je, samen met de collega’s in het team, het onderwijs vormgeeft. Als leraar weet je precies hoe goed onderwijs eruit ziet. Belangrijk is om professionele ruimte ook daadwerkelijk op te eisen.

Werken aan deskundigheid

Als je eenmaal voor de klas staat is het belangrijk om te blijven investeren in je ontwikkeling, individueel of samen met collega’s. Door studies, het bijwonen van lezingen en seminars, maar zeker ook door het gebruiken van je eigen deskundigheid en die van je collega’s.

Peer review: een goed gesprek over onderwijs

Peer review heeft vijf vormen:

1. Collegiale en interscolaire consultatie. Hoet doel is om samen met collega’s of in een netwerk van leraren buiten de school, een probleem uit de lespraktijk op te lossen.
2. Intervisie. Het uitwisselen van ervaringen staat centraal. Het kan erg leerzaam zijn om de verschillende beleving van jou en en je collega’s met elkaar te bespreken.
3. Collegiale visitatie. Bij deze gespreksvorm houden de deelnemers elkaar een spiegel voor. Op basis van lesobservaties geef je feedback op vragen die de leraar in kwestie vooraf heeft gesteld. Alle deelnemers reflecteren zo op een casus en leren ervan.
4. Collegiaal onderwijs ontwikkelen. Met een collega bepaal je een onderwerp dat je wilt aanpakken en verbeteren. Zo kun je samen ideeën ontwikkelen voor beter onderwijs. Lessenstudie is een voorbeeld van een goed uitgewerkte methodiek om dit te doen. Hierbij wissel je een lesbezoek af met het gezamenlijk voorbereiden van een les. Dit doe je met een kleine groep leraren volgens een vaste cyclus.
5. Interscolaire visitatie. Uitwisselen van kennis met collega’s van andere scholen, bijvoorbeeld door eerst (met een leidinggevende) elkaars lessen te observeren. Daarna kan de groep reflecteren en feedback geven.

Vijf scholen in de provincie Utrecht werken samen om leraren verder te helpen in hun professionaliteit. In deze video is te zien hoe ze dat aanpakken.

Meer weten?

• Zo pak je je professionele ruimte in het po.
• Zo pak je je professionele ruimte in het vo.
• Kijk op de website van het LerarenOntwikkelFonds om te ontdekken hoe je het onderwijs van binnenuit kunt vernieuwen.