Contact tussen leraar en leerling belangrijk voor pedagogisch klimaat
Een goed pedagogisch klimaat staat of valt met het contact tussen jou en je leerlingen, zo blijkt uit onderzoek. Als het contact goed is, voelen de leerlingen zich veilig, kunnen ze actief meedoen, zijn hun leerprestaties hoger en kunnen ze zich optimaal ontwikkelen. Deze praktische tips van onze leraarambassadeurs helpen je bij het verbeteren van de relatie met je leerlingen.
Een goede relatie tussen leraar en leerling is zowel van belang in het primair als in het voortgezet onderwijs, maar de effecten van die relatie verschillen wel per leeftijdsgroep. Uit onderzoek naar leraar-leerlingrelaties blijkt dat leerlingen in het po emotioneel veel last hebben van een negatieve relatie met hun leerkracht. Voor jonge leerlingen is het daarom belangrijk conflictsituaties met de leerkracht te vermijden.
Bij oudere leerlingen – vanaf het vo – is de band met hun docent vooral van invloed op hun motivatie. Oudere leerlingen zetten zich eerder in voor een docent waarmee ze het goed kunnen vinden.
Belang voor de leraar
Ook als leraar profiteer je van een goede band met je leerlingen, zo concludeert het onderzoek. Leraren halen voldoening en zingeving uit een goede relatie, terwijl slechte relaties negatieve emoties oproepen.
Uit ander onderzoek van wetenschapper Tim Mainhard naar het contact tussen leraar en leerling blijkt bovendien dat het opbouwen van die goede relatie met je leerlingen vanaf de start van het schooljaar moet gebeuren. Is er in het begin afstand, dan neemt de kwaliteit van de relatie langzaam verder af. Het is dus belangrijk om als leraar direct een goede start te maken.
Basisbehoeften van leerlingen
Hoogleraar orthopedagogiek Luc Stevens formuleerde drie basisvoorwaarden voor het welbevinden van leerlingen:
- Relatie
Leerlingen krijgen waardering om wie ze zijn. - Autonomie
Leerlingen krijgen de zelfstandigheid om taken zelf te verrichten. - Competentie
Leerlingen hebben vertrouwen en plezier in hun eigen kunnen.
Je kunt op de volgende manieren aan deze drie basisbehoeften tegemoetkomen:
Luister en toon belangstelling
Laat een leerling weten dat je wil luisteren en dat je de tijd neemt voor interactie. Toon belangstelling voor de achtergrond van de leerling, kom afspraken na en ga zorgvuldig om met vertrouwelijke informatie.
Moedig leerlingen aan
Geef een leerling de keuze om zelf te bepalen welke taken hij maakt en hoe hij dat doet. Vertrouw ook organisatorische zaken toe aan leerlingen. Moedig eigen initiatief aan en daag leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken.
Geef ruimte voor eigen werk- en leerstijl
Vraag iedere leerling actief om inbreng en geef leerlingen de ruimte voor een eigen werk- en leerstijl. Stel ook regelmatig vragen die leerlingen laten reflecteren op hun eigen handelen.
Meer weten?
- Onderwijskennis stelde een leidraad op voor de leerkracht-leerlingrelatie in het primair onderwijs, ook is er een leidraad voor de leraar-leerlingrelatie in het voortgezet onderwijs.
- Lees 10 tips om leerlingen intrinsiek te motiveren.
- Zet de kennis en vaardigheden van leerlingen in om je lessen te verrijken.
- Ook door leerlingen om feedback te vragen op jouw manier van lesgeven, bouw je een band met ze op.
- Leerkracht Noa van der Wurff geeft haar leerlingen veel eigenaarschap.
