Voorkom overprikkeling bij hooggevoelige leerlingen

Hooggevoelige leerlingen kunnen sterk reageren op prikkels van buiten. Ze zien vaak meer details en zijn gevoelig voor stemmingen en emoties van anderen. Daardoor zit het kind eerder ‘vol’. Leraar Annemieke Boom geeft in de video praktische tips voor het omgaan met hooggevoeligheid. Ze zijn ook bruikbaar voor andere leerlingen in de groep.

School is een plaats waar leerlingen veel informatie te verwerken krijgen. Doordat hooggevoelige kinderen intens zintuiglijk kunnen waarnemen, kan school een onprettige, overprikkelende plek zijn voor hen. Zeker als hooggevoeligheid niet herkend of erkend wordt. Daarom is het belangrijk dat leraren signalen van hooggevoelige kinderen herkennen en weten hoe ze ermee om kunnen gaan.

Omgaan met overprikkeling bij hooggevoelige leerlingen

Annemieke Boom, leraar op De Tweemaster in Huizen, heeft een zogeheten uitrustplekje in haar klas waar leerlingen zich kunnen terugtrekken wanneer ze overprikkeld zijn. Hier staat een koffertje met daarin enkele materialen zoals een rijstkoker, tangle, zachte stofjes en concentratiespelletjes. Door hier mee te spelen kunnen leerlingen zich makkelijker afsluiten voor prikkels uit de omgeving. Verder wisselt Annemieke inspannende activiteiten af met ontspanningsmomenten. Ze besteedt ook aandacht aan de lichamelijke waarneming van kinderen zelf: jezelf leren voelen, je lichaam kennen.

Leren omgaan met emoties met Otto de Octopus

De school gebruikt Otto de Octopus van de methode Hooggevoelig heel gewoon om leerlingen te leren omgaan met hun hooggevoeligheid. Met Otto kunnen leerlingen gemakkelijker praten over gevoelens en meningen. De methode is gericht op de ik-ontwikkeling. Otto kan individueel, in kleine groepjes maar ook klassikaal ingezet worden voor alle groepen.

Tips voor omgaan met hooggevoeligheid

Hooggevoeligheid is geen psychiatrische aandoening. Over het algemeen zien wetenschappers het als een karaktereigenschap die soms lastig kan zijn, maar die ook voordelen kan opleveren. Belangrijk is wel om overprikkeling en stress te voorkomen. Tips voor leraren zijn:

• Zorg voor een overzichtelijk klaslokaal met niet te veel prikkels.
• Zorg voor structuur in je les, wees voorspelbaar en consequent. 
• Vermijd stress (bijvoorbeeld bij toetsen).
• Bouw rustmomenten in met ontspannende activiteiten zoals meditatie of kinderyoga.
• Zorg voor een veilige open sfeer en stimuleer leerlingen hun gevoelens onder woorden te brengen.
• Investeer in een-op-eengesprekjes zodat het kind zich gezien en gehoord voelt.
• Zoek een balans tussen stimuleren en beschermen.
• Observeer goed en zorg voor positieve sociale interactie tussen leerlingen onderling en tussen jou en de hooggevoelige leerling.

Meer weten

• Lees het antwoord van de Kennisrotonde: Inspelen op hoogsensitiviteit.
• Lees hoe je met kinderyoga rust in de klas kunt brengen. 
• Vind tips in het artikel Herken en erken hooggevoelige leerlingen.
• Methodieken voor meer rust en ontspanning in de klas.