Wat is hersenvriendelijk leren en waarom is het belangrijk?

Door wetenschappelijk onderzoek is er steeds meer bekend over de structuur en werking van onze hersenen. Deze kennis is belangrijk voor het onderwijs en het bedenken van onderwijsmethoden. Bij hersenvriendelijk leren stem je het onderwijs af op de manier waarop onze hersenen werken.

Voor het onderwijs is breinkennis belangrijk. Volgens Jelle Jolles, neurowetenschapper van het Centrum Brein en Leren, moeten leraren openstaan voor kennis van de psychobiologische ontwikkeling van het kind en voor de wijze waarop een leerling informatie verwerkt. De kwaliteit van het leren wordt niet bepaald door de leerstof, maar door hoe de leerling informatie verwerkt. Volgens Jolles moet de aandacht daarom uitgaan naar leerlinggericht onderwijs

Vormen van hersenvriendelijk leren

Er zijn verschillende vormen van hersenvriendelijk leren, zoals:

• Mindmappen is een manier om informatie te visualiseren waarbij je de linker- en rechterhersenhelft beter benut.
• Bij systeemdenken ligt de nadruk op samenhang tussen losse elementen.
• Het IPC is een curriculum met verschillende manieren van hersenvriendelijk leren.
• Coöperatief leren is een werkvorm gebaseerd op samenwerking.

Voorwaarden voor succesvol hersenvriendelijk leren

Spencer Kagan, hoogleraar psychologie en educatie aan de Berkley Universiteit, noemt de volgende voorwaarden voor hersenvriendelijk leren:

• Zorg voor veiligheid
  In een onveilige situatie is er geen ruimte voor denken.
• Zorg voor voeding van de hersenen
  Wanneer leerlingen voldoende bewegen komt de bloedsomloop op gang, wat de hersenen voedt.
• Sociale omgang
  Wanneer leerlingen met elkaar communiceren en aan elkaar uitleggen, zijn meer gebieden van de hersenen actief en wordt het geleerde beter verwerkt en vastgehouden.
• Gebruik van emoties
  Wanneer leerlingen echt iets hebben met het onderwerp, bijvoorbeeld in de vorm van humor, schok, angst of vrolijkheid, beklijft de stof langer.
• Kennis van informatieverwerkingsprocessen
  Voor het onderwijs is het van belang te weten dat de hersenen zoeken naar nieuwigheid, voorspelbaarheid, feedback en betekenis. We onthouden informatie in verschillende geheugensystemen en we gebruiken verschillende intelligenties bij het verwerken van informatie.

Effectiviteit van methodes gebaseerd op hersenvriendelijk leren

Hoewel hersenvriendelijk leren aanlokkelijk klinkt, is het belangrijk om de nieuwe onderwijsmethoden kritisch te benaderen. Wetenschappers waarschuwen voor methodes die bijvoorbeeld worden gepresenteerd als gebaseerd op neurowetenschappelijk onderzoek, maar waarvan de effectiviteit in de klas nog niet bewezen is.

Meer lezen?

• Lees op Leraar24 het artikel 10 tips voor breinbewust onderwijs.
• Lees meer informatie over brein, leren en educatie op hersenenenleren.nl.
• Ook op de website van Jelle Jolles, hoogleraar neuropsychologie, vind je informatie over hoe je breinkennis inzet in het onderwijs.
• Bekijk op Leraar24 een sketch over hersenvriendelijk leren.