Wat is het belang van cultuuronderwijs?
Kunst en cultuur zijn onmisbaar voor de vorming van jonge mensen. Cultuuronderwijs draagt bij aan de culturele en creatieve ontwikkeling van kinderen en jongeren. Lessen in muziek, theater en beeldende vorming zijn niet alleen leuk, maar ook nodig voor brede vorming. Cultuureducatie is daarom belangrijk in heel het onderwijs.
Door cultuuronderwijs ontwikkelen kinderen hun creatieve talenten en leren zij de waarde van kunst te begrijpen. Het is doelbewust leren over en door middel van kunst, erfgoed en media via gerichte instructie. Leerlingen werken aan hun culturele competenties en ontdekken hun talenten. Ze doen kennis op over de kunstdisciplines, het cultureel erfgoed en de media(kunst). De leerlingen leren ook de disciplines als expressie- en communicatiemiddel in te zetten. Ze leren technieken en (denk)vaardigheden en ontwikkelen een open houding ten aanzien van cultuur.
Leren van cultuuronderwijs
Leerlingen leren op verschillende manieren van cultuuronderwijs:
- Actief: door zelf iets te maken en betekenis of emotie te communiceren. Creatief omgaan met beeld, geluid, tekst en beweging.
- Door het kijken en luisteren naar cultuuruitingen, het houden van cultuurbezoeken en het lezen over cultuur, leren ze zelf een eigen mening te vormen.
- Reflecterend op eigen werk en dat van anderen, zoals van kunstenaars. Het stimuleert reflectie op cultuur, in heden en verleden, en op de eigen plek in de wereld.
Kerndoelen en eindtermen van cultuuronderwijs
De doelen voor cultuuronderwijs zijn vastgelegd in kerndoelen en eindtermen:
- Kerndoelen in het basisonderwijs: Kunstzinnige oriëntatie en Oriëntatie op de wereld.
- Kerndoelen voor de onderbouw in het voortgezet onderwijs: Leergebied Kunst en cultuur
- Eindtermen voor de kunstvakken in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs: CKV, kunst algemeen, muziek, beeldende kunst en vormgeving (tekenen, handvaardigheid, fotografie, film, audiovisuele vorming), theater en dans.
Cultuuronderwijs heeft vaak een vakoverstijgend karakter
Kunst, erfgoed en media worden ook vaak gekoppeld aan andere vakken, zoals taal, geschiedenis, aardrijkskunde en maatschappijleer en aan een terrein als burgerschapsvorming. In een brede opvatting van cultuuronderwijs heeft cultuur binnen alle leergebieden een plek. Cultuur is een proces van omgaan met en interpreteren van de ons omringende wereld.
LKCA heeft een digitaal dossier, waarin je kunt vinden hoe je kunstvakken kunt combineren met andere vakken.
Meer weten?
- Het is niet altijd eenvoudig om vmbo-leerlingen te interesseren voor kunst- en cultuureducatie. In dit artikel laat cultuurcoördinator Bas Postma zien hoe hij het aanpakt.
- Dit is hoe het Amadeus Lyceum in Utrecht leerlingen motiveert met cultuurgebaseerd onderwijs.
- LKCA ontwikkelde samen met de cultuursector, onderwijs en overheden een aanpak die alle leerlingen gelijke toegang geeft tot kwalitatief goede cultuureducatie. Met de handreiking Basis voor cultuureducatie beoogt LKCA ‘een einde te maken aan het vrijblijvende uurtje knutselen op de vrijdagmiddag’.
- Op PCB De Buitenburcht is het cultuuronderwijs volledig geïntegreerd in het thematisch werken en het onderzoekend leren. Hoe realiseren de schoolleider en de kunstcoördinator goede cultuureducatie? Lees de lessen van vijf basisscholen.
- Wil je meer weten over theoretische uitgangspunten van cultuuronderwijs, lees dan over het project Cultuur in de spiegel.
- Hoe stimuleer je creativiteit bij kinderen als leerkracht? Wat voor soort opdrachten geef je, waardoor ze ook echt creatief aan de slag kunnen? Hoe begeleid je ze in een creatief proces? Bekijk voor antwoorden de video Afkijken mag.
- Bekijk de video over kunsteducatie geïntegreerd in projectweken voor wereldoriëntatie van Jenaplanschool De Zevensprong.
- Op OBS De Tjotter komen alle kinderen op structurele wijze in aanraking met kunst en cultuur. In dit videoportret laat De Tjotter zien hoe haar cultuuronderwijs is ingericht en wat de kracht is van deze werkwijze.
