Leerlingen met downsyndroom in het regulier onderwijs

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen met het downsyndroom zich goed kunnen ontwikkelen in het reguliere onderwijs? Op basisschool De Korenaar werken leraren met een systematiek van mediërend leren en krijgen leerlingen soms les in een aparte groep. Op basisschool De Windroos werken ze met de methode Leespraat en leert leerling Indy daardoor beter praten.

Op basisschool De Korenaar krijgen leerlingen met het downsyndroom soms les in een aparte groep en soms volgen ze lessen in de reguliere groepen. Alle leraren werken volgens de systematiek van mediërend leren. Het maakt leerlingen met het downsyndroom zelfstandiger en ze maken zich leerstrategieën eigen. Mediërend leren gaat ervan uit dat ieder kind zich kan ontwikkelen. De mogelijkheden van het kind vormen de basis voor wat het kan leren. De leerling volgt niet de leraar, maar de leraar volgt de leerling door goed doorvragen (mediatie), zodat de leerling tot een leerervaring komt.

Zoveel mogelijk integreren

Op basisschool De Korenaar krijgen leerlingen met het downsyndroom les in een aparte groep: De Vuursteen. De leerlingen zijn tussen de zes en veertien jaar, hebben een eigen lokaal, met een eigen lesrooster, lestijden en leraren. Daarnaast doen ze individueel of in een klein groepje mee in reguliere groepen met leeftijdsgenoten, bijvoorbeeld met de gymles. Maar ook met de lees- of rekenlessen als dat binnen hun mogelijkheden ligt. De leraren zijn allemaal getraind om les te geven volgens de aanpak van mediërend leren. De begeleiding kost meer tijd, maar het blijkt voor zowel leerlingen met als leerlingen zonder beperkingen voordelen op te leveren.

Interactie als basis

De school baseert de school zich in sterke mate op theorieën over mediërend leren, met name op het gedachtegoed van Feuerstein en Vygotsky. Het centrale begrip in Feuersteins theorie is mediatie. Het houdt in dat de leraar een mediator is tussen het kind en het leerproces. Het begint bij contact maken en aansluiten bij de mogelijkheden van de leerling als basis voor verdere ontwikkeling. Door een activerende interactiestijl te gebruiken, kan de mediator de cognitieve, verbale en sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind bevorderen.

Meer zelfstandigheid

Bij mediërend leren volgt de leraar de kleine stapjes in het denkproces van het kind. Zo begrijpt het kind nieuwe stof beter, krijgt het meer zelfvertrouwen en lukt het leren beter. Bij mediërend leren zeg je niet hoe het moet, maar je stuurt het denkproces van een kind, zodat het zelf tot een oplossing komt en nieuwe leerstrategieën aanleert. Ouders van de school worden vertrouwd gemaakt met deze aanpak en aangemoedigd ook thuis op die manier hun kind te laten leren.

Leren met en van elkaar zorgt voor meer begrip

Leren met en van elkaar is een belangrijk onderdeel van het Vuursteenproject: de leerlingen met het syndroom van Down zien leerlingen in de gewone groepen als voorbeeld en kunnen zich aan hen spiegelen. Andere leerlingen leren onder meer respect te hebben voor de ander en omgaan met de (on)mogelijkheden van elkaar. In onderstaande video is te zien hoe dit in de praktijk werkt en hoe Sanne, een leerling met het downsyndroom, zich op haar plek voelt in de klas.

Goed leren praten door lezen

In onderstaande video zie je hoe Indy, 6 jaar oud, op basisschool De Windroos al goed kan lezen, en door het gebruik van woordbeelden ook beter leert praten. De ontwikkeling van het praten loopt bij kinderen met het downsyndroom vaak achter, omdat zij gehoorproblemen hebben. De leerkracht van Indy werkt met de communicatie- en leesmethode Leespraat, van Stichting Scope. Kinderen vanaf de peuterleeftijd kunnen hiermee leren praten door lezen te gebruiken. Typerend voor kinderen met het downsyndroom is dat zij veel meer begrijpen dan ze kunnen zeggen. Dat komt omdat de ontwikkeling van het praten bij hen wordt bemoeilijkt door gehoorproblemen.

Meer weten?

• Deze basisschool heeft een integratieklas voor leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben.
• Lesmateriaal en tips voor leraren vind je op de website van Stichting Downsyndroom.
• Alles wat je moet weten over passend onderwijs.
• Bij Stichting Scope lees je meer over de methode Leespraat.