Praktijk en theorie bij onderzoekend leren
Van nature zijn kinderen nieuwsgierig en willen ze vanzelf nieuwe dingen leren. Als je het onderwijs daarop laat aansluiten, leren kinderen op een natuurlijke manier. Drie inspirerende voorbeelden van onderzoekend leren op de basisschool.
Leren vanuit een ervaring of waarneming, zelf experimenteren en ontdekken wat de algemeen geldende regels zijn. Dat vindt leraar Hester Kleinhans belangrijk bij techniekles in het basisonderwijs. Zij laat leerlingen onderzoekend leren wat perspectief is. In de video hierboven licht Hanno van Keulen, expert op het gebied van onderzoekend en ontwerpend leren, de achtergrond toe. Hij onderscheidt de volgende stappen in onderzoekend leren:
- onderzoek opzetten; ontwerp maken
- onderzoek uitvoeren; ontwerp realiseren
- interpreteren en conclusies trekken
- presenteren
- terugblikken
Natuurlijk en onderzoekend leren
Op basisschool Het Kleurenorkest is het onderwijs gebaseerd op de principes van natuurlijk leren. Deze onderwijsvisie gaat uit van het constructivisme: iedere leerling is de eigenaar van zijn leerproces. Leren gaat makkelijker als je het uit interesse en motivatie doet, is het idee. Dat begint al in de onderbouw. In de video zie je hoe leraar Paul Hager zijn bovenbouwleerlingen met hun vragen zelfstandig aan de slag gaan. In het projectmatige onderwijs komen ook taal- en rekenonderwerpen aan bod.
Voordelen van onderzoekend leren
Onderzoekend leren biedt veel voordelen:
- Leerlingen zijn meer intrinsiek gemotiveerd om te leren omdat het uitgaat van hun nieuwsgierigheid en het aansluit bij hun belevingswereld.
- Leerlingen doen nieuwe ervaringen op.
- Leerlingen leren dat het niet erg is om fouten te maken.
- Leerlingen oefenen belangrijke vaardigheden, zoals samenwerken en oplossingsgericht denken.
Topwetenschap in de klas
Leerlingen van Basisschool De Klokbeker in Ermelo gaan aan de slag met een zandwaterbak om een model van een deltalandschap te creëren. Met de hulp van de internationaal bekende geo-wetenschapper Maarten Kleinhans zetten de leerlingen hun eigen onderzoekjes op. Dit laat zien hoe leerlingen met simpele opstellingen echt onderzoek kunnen doen.
Meer weten?
- Praktijkgericht onderzoek naar de meerwaarde van ontwerpend leren laat zien dat leerlingen creatieve, probleemoplossende en communicatieve vaardigheden ontwikkelen als zij echte ontwerpopgaven krijgen.
- Download de publicatie Wetenschap en techniek. IJkpunten voor een domein in ontwikkeling van Hanno van Keulen op Research Gate
- Lees meer over de effecten van onderzoekend leren in Beter leren door onderzoek.
- Help je leerlingen onderzoeksvragen formuleren aan de hand van de tips in Hoe begeleid je leerlingen bij het stellen van een goede onderzoeksvraag.
- Meer over hoe taalontwikkeling en het actief verwerven hand in hand kunnen gaan met onderzoekend leren lees je in Samen onderzoeken stimuleert ontwikkeling van kennis en taal.
- In Missie naar Mars: onderzoekend en ontwerpend leren met een digitaal portfolio lees je hoe leraar Lars Goertzen zijn groep 8 leerlingen op een heel creatieve manier onderzoekend laat leren.
