Leren door doen via de omgekeerde leerweg
Een mbo-opleiding wisselt steeds tussen theorie en praktijk. Maar een strikte scheiding tussen die twee kan problemen opleveren. Zo staat de school soms te ver weg van de beroepspraktijk en in praktijkstages lukt het niet altijd om te leren. De motivatie van studenten lijdt hieronder. Op het Koning Willem I College in Den Bosch kunnen studenten daarom tegelijkertijd leren en werken in een echte waterfabriek waarin alle opleidingen samenkomen. Bij de omgekeerde leerweg vullen onderwijs en bedrijfsleven elkaar aan.
In de video zie je hoe het Koning Willem I College in Den Bosch samen met bedrijven een echte fabriek heeft gebouwd om waterflesjes te produceren. In de fabriek en alle afdelingen die daarbij horen, komen veel opleidingen samen: administratie, marketing & verkoop, ondernemersacademie, procestechniek, werktuigbouw, logistiek. Samen vormden ze de fabriek. Studenten die in de fabriek werken, leren daardoor met elkaar samenwerken om een product neer te kunnen zetten.
Integreren van onderwijs en bedrijfsleven
Bij de omgekeerde leerweg vullen onderwijs en bedrijfsleven elkaar aan. Het opzetten van deze manier van leren vraagt wel wat van de onderwijsinstelling en de leraren. Niet alleen vanwege het letterlijk bouwen van een leeromgeving, maar ook omdat onderwijskundigen, leraren en praktijkbegeleiders intensief met elkaar moeten samenwerken om het te laten slagen. Een samenwerking die niet altijd vanzelfsprekend is in het beroepsonderwijs.
Rol van de leraar
De omgekeerde leerweg vraagt ook een om een heel andere rol van de leraar. De traditionele rol van de leraar die vertelt en uitlegt aan leerlingen die luisteren volstaat hier niet. Bij een leraar die les geeft volgens het concept van de omgekeerde leerweg staan drie aspecten centraal:
De leraar als begeleider
Als je studenten werkzaam zijn in een echte werkomgeving, kom je niet weg met het volgen van hoofdstukken uit een boek. Je moet zelf op zoek naar leervragen en ze echt begeleiden bij hun leerproces.
Niet te snel helpen
Een leraar moet bij een omgekeerde leerweg meer durven overlaten aan het initiatief van de student zelf en niet te snel helpen. Ook niet als iets mis dreigt te gaan. ‘Ervaring is de beste leermeester’, aldus Henk Pijnappels van het Koning Willem I College.
Kennis van het beroepenveld
Als leraar moet je genoeg kennis hebben van het beroepenveld en niet alleen van onderwijskunde. Anders loop je het risico dat je onderwijs te theoretisch maakt. De studenten in de video geven aan dat ze het waarderen als een leraar zelf praktijkervaring heeft.
Meer weten
Wil je meer weten over de integratie van werken en leren in het beroepsonderwijs?
- Er zijn meer mbo’s die samen met bedrijven fabrieken als leerwerkplek opzetten, bekijk bijvoorbeeld lesrestaurant Chapeau in Almere of Stichting de Bouwloods in Utrecht.
- Je leest meer over de voordelen en kenmerken van werkplekleren in Werkplek leren in het beroepsonderwijs.
- Het artikel Hybride leeromgeving beroepsonderwijs: maatwerk gaat over het verweven van schools leren en leren in de beroepspraktijk.
- In Werkplekleren volgens het boekje lees je welke regels je moet hanteren om werkplekleren goed te organiseren.
- In Onmisbare ‘inwijding’ in het beroep waarom werkplekleren noodzakelijk is voor succesvol beroepsonderwijs.
